Bloot en schaamte? Die twee gaan al eeuwen hand in hand. Niets nieuws onder de zon van bloteriken. Maar wie een beetje rondneust in kranten en op internet, ziet het woordje ‘schaamte’ steeds vaker opdoemen. Vliegschaamte, vleesschaamte, houtkachelschaamte, te-veel-kinderen-schaamte: iedereen is welkom op het morele schavot.
Bron: magazine BlootGewoon! #11 – 2022. Illustraties: Van Santen en Bolleurs
“Mensen schamen zich vooral omdat ze bang zijn om afgewezen te worden. Door schaamte te tonen wil men onbewust laten zien dat men het eigen gedrag zelf ook afkeurt.” Dat concludeerde psychologe Heleen Terwijn in 1993 in haar scriptieonderzoek naar deze emotie. Ze won er de Scriptieprijs 1993 mee. Socioloog Peter Achterberg, hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg, onderschrijft dat: “Schaamte is een hele oude emotie die te maken heeft met het eergevoel. Schaamte hoort daarom ook bij een cultuur. Men doet wat van hen verwacht wordt om de eer van de groep niet te schenden.”